Het is twintig jaar geleden dat de toenmalige Arubaanse regering het eerste AÑA DI PAPIAMENTO uitriep, namelijk 1997. ondertussen rijden alle auto's op Aruba nog steeds rond met op hun autonummerplaten de onzinnige slogan "One happy Island". Dat schreef ik toen al, in de Kerstkrant van de Amigoe van dat jaar. En net als toen moeten we constateren dat zowel de overheid zelf als het bedrijfsleven vrolijk doorgaan Aruba te Amerikaniserenb, zelfs totergernis van sommige Amerikaanse toeristen. Er zijn heel weinig overheidsinstellingen die een Papiamentse naam dragen. De zeer oude als WEB, DOW en ELMAR hebben hun Nederlandse naam behouden. De rest is allemaal .... juist! Engels geworden. Leve het AÑA DI PAPIAMENTO!

     Politici en persmensen daarentegen houden meer van Spaans. Ze doen "todo por todo" (= alles op alles)en "cueste loque cueste" (= koste wat kost) hun best om "por cierto" (= inderdaad) en " muy en particular" )= heel in het bijzonder) fraaie volzinnen uit te braken en "es más" (= en des te meer) hun moedertaal te verkrachten, "siempre y cuando" (= telkens en wanneeer) de gelegenheid zich voordoet en nog "mucho más" (= veel meer) taalverkrachting . Ondertussen braakt de commercie, bij wie al helemaal geen Papiamentstalige namen vboorkomen, in eveneens erbarmelijk geradbraakte Engels zijn reclame op radio en televisie uit, want wie spreekt er nu nog Papiaments op Aruba!

     O, jawel! Volgens een wijsneus op de radio in een programma over het AÑA DI PAPIAMENTO wordt er op ons eiland "Papiamento etimológico" gesproken, daarmee bewijzend een taalkundig onbenul te zijn. Etymologie is namelijk de studie van de evolutie van talen uit oudere talen, zoals de Romaanse talen die uit het Latijn zijn geëvolueerd. Maar de brave wijsneus bedoelde natuurlijk, net als zovele andere Arubanen, de Arubaanse spelling! En spelling is nu eenmaal geen taal en etymologisch al helemaal niet, maar een afspraak over hoe je de klanken in een taal schrijft, tenminste waar het om een klankschrift gaat, want er zijn ook talen, zoals de Chinese, die een ideogrammenschrift hebben, dat losstaat van de uitspraak. Vergelijk ons cijferschrift, dat ook taalonafhankelijk is.

     Intussen maken de overheden van de ABC eilanden zich belacdhelijk in de wereld omdat ze in een taal van nauwelijks een kwart miljoen moedertaalsprekers niet tot een compromis kunnen komen over de spelling van hun taal. Zoiets kan alleen in landen waar politici beslissen over iets waar ze geen verstand van hebben.

     Ik citeer nog een alinea uit mijn artikel van 1997: De arme buitenlanders, die hun best doen om het Papiamento onder de knie te krijgen, hebben het er maar moeilijk mee. Zelfs al spreken ze vloeiend Papiaments, dan worden ze toch met man en macht bestreden door - als hun accent een Spaanstalige achtergrond verraadt - ze in erbarmelijk Spaans toe te spreken (¿Cómo está con tú?) of - als hun accent een Nederlandse achtergrond verraadt - onmiddellijk over te gaan op een vreemdsoortig aftreksel van de Nederlandse taal ("Ik weet! - De huis is mooi gebleven!"). Mensen die nog in het leerproces zitten, worden allerwege om het hardst uitgelachen. Vooral als zij het woord "doló" (= pijn) een tikkeltje verkeerd uitspreken, ligt de hele goegemeente gelijk in een deuk. De leerling doet er in ieder geval verstandig aan nooit aan meer dan é&eacdute;n Papiamentssprekende tegelijk om uitleg over iets te vragen, anders veroorzaakt hij gegarandeerd een hooglopende ruzie. Iedere Papiamentssprekende houdt er namelijk zo zijn eigen opvattingen op na over hoe het wel of niet moet.